Aksamı Seba Yapılarına Göre Fiiller
Arap alfabesindeki harflerinin yirmi beş tanesi sahih harf, üç tanesi ise illetli harftir. İlletli harfler ا, و ve ي harfleridir. Yapısında bu harflerden birisi bulunan fiillere Mutel Fiiller denir. İçerisinde illetli harflerden birisi bulunmayan fiillere Sahih Fiiller denir. İçerisinde illet harfi bulunması durumuna göre fiiller yediye ayrılmıştır. Bu ayrıma aksamı seba (الأقسام السَّبْعَة) denilmektedir.
Yapılarına Göre Fiiller:
Fiiller yapılarına göre Sahih ve Mu’tel olarak ikiye ayrılırlar.
- SAHİH FİİLLER:
a. Salim Fiil (الْفِعلُ السَّالِم): Yapısında illetli harf, hemze ve şedde bulunmayan fiillerdir.
نَصَر, كَتَبَ,نَظَرَ
b. Mehmuz Fiil (الْمهْموز): Kök harflerinden birisi hemze olan fiillerdir.
سَأَل, قَرَأَ
c. Muza’af Fiil (الْفِعلُ الْمُضَعَّف): Bütün harfleri sahih ve iki harfi aynı olan fiillerdir.
مَدَّ, شَدَّ
- MU’TEL FİİLLER:
Mu’tel fiil, yapısında illetli harf bulunan fiildir. İlletli harf fiilin başında, ortasında yada sonunda bulunabilir. Buna göre bu fiiller farklı isim alırlar.
a. Misal Fiil (الْفشعلُ المِثال): İlk harfi و yada ي olan fiillerdir.
وَجَد, يَسُرَ
b. Ecvef Fiil (الْفِعلُ الأجوف): Orta harfi illetli harflerden و veya ي olan fiillerdir.
قَالَ, خَاف
c. Nakıs Fiil (الْفِعل النَّقِصُ): Son harfi illetli olan fiillerdir.
رَضِيَ, دَعَا, سَعَى
d. Lefif Fiiller (الْفِعْل اللَفِيفُ) : Yapısında iki tane illetli harf bulunan fiillerdir.
قَوِيَ, نَوى, وَعَى, وَفَى