Sarf

Malum ve Meçhul Fiiller

Faili belli olup olmaması yönünden fiiller iki kısma ayrılır. Bunlar; Malum fiiller Meçhul fiiller Faili belli olan fiillere malum fiil denir. Faili belli olmayan fiillere de meçhul fiil denir. Malum bir fiil meçhul yapılabilir. Aynı şekilde meçhul bir fiil de malum yapılabilir. Bunun için fiilde bazı değişiklikler yapmak gerekmektedir. Anlamı…

Müteaddî Fiiller

Mef’ ulü bih almayan/ihtiyacı olmayan fiillere lazım (geçişsiz) fiil denir. Bir veya daha fazla mef’ulü bih alan fiillere ise müteaddî (geçişli) fiil denir. Örnekler; Manaları Müteaddî Filler Manaları Lazım Fiiller Ateş evleri yaktı. أَحْرقَت النَّارُ الْمَنَزِلَ Çiçek açtı. تَفَتَّحَ الزَّهْرُ Hizmetçi elbiseyi ütüledi. طَوَى الخَادِمُ الثَّوْبَ Baba sevindi. فَرِحَ الأب…

İlletli Harfler

Arapçada İlletli Harfler Arapçada illetli harfler şunlardır: ا، و ،ي Bu harflere arapçada illetli harfler denmesinin nedeni, fiil çekimlerinde veya isimlerde meydana gelen harf değişimlerinde bu harflerin diğer harflerden farklı hareket etmesidir. Örneğin, كتب fiili içerisinde illetli harf bulunmayan mazi (geçmiş) zamanlı bir sahih fiildir. Bu fiil muzariye (geniş zaman) dönüştüğünde başına muzara…

Lazım Mebni Zarflar

Lazım mebniler kategorisinde bazı zarflar yer almaktadır. Mekan veya zaman belirlemek için kullanılan zarflardan 17 tanesi lazım mebnidir. 1.1   حَيثُ – damme üzere mebni mekan zarfıdır. …dığı yere, …ceği yere, her nerede ise .. gibi anlamlarda kullanılır. Örnek:  أنظر حيث ينظر أحمد – Ahmed’in baktığı yere bak! 1.2 لَدُنْ – sükun üzere mebni mekan…

Lazım Mebniler

Mebni ifadesi Arapçada, cümle içerisinde hangi görevi alırsa alsın son harfinin harekesi değişmeyen kelimeler için kullanılan bir kavramdır. Arapçada Mebniler bahsinde bu konu ayrıca işlenmiştir. Mebni kelimeler, arız mebni ve lazım mebni olmak üzere iki ana kategoride incelenir. Lazım mebni dendiğinde belli bir şarta bağlı kalmaksızın kelimenin kendi yapısı sebebiyle sürekli mebni olan kelimeler anlaşılır. Lazım…

Lefif Fiiller

Asli harflerinden iki harfi illet harflerinden (و،ي) biri olan fiillere Lefif Fiil denir. Lefif fiil üç harften oluşur. İlk ve son harfi illetli olan Lefif fiillere Lefif-i mefruk, son iki harfi illetli olan lefif fiillere Lefif-i makrun denir. Diğer bir deyişle, fiil içerisindeki iki illetli harf yanyana ise buna makrun lefif fiil denir. Eğer fiil…

Lefifi Makrun

Lefifi makrun, yalnız ikinci ile dördüncü babdan gelir. İkinci babdan gelenler فَعََى، يَفْعِى şeklinde olur. رَوَى، يَرْوِى gibi. Dördüncü babdan gelenler فَعِىَ، يَفْعَى şeklinde olur. هَوِىَ، يَهْوَى gibi. Lefifi makrunlar gerek şekil ve gerekse tasrif bakımından tamamıyla nakıs fiiller gibidir. Dolayısıyla ikinci babdan gelen lefifi makrun, ikinci babdan gelen nakıs gibi,…

Lefifi Mefruk

Lefifi mefruk, ikinci, dördüncü ve altıncı bablardan gelir. İkinci babdan gelen lefifi mefruklar فَعَى، يَفْعِى şeklindedir. وَقَى، يَقِى gibi. Demek ki, müzarisi nakıstan biraz farklıdır. Dördüncü babdan gelen lefifi mefruklar tamamıyla nakıs gibi فَعِىَ، يَفْعَى şeklinde olur. وَجِىَ، يَوْجَىgibi. Altıncı babdan gelen lefifi mafruklar فَعِىَ، يَعِى şeklinde olur. وَلِىَ، يَلِى…

Mebni

Arapçada, kelimeler cümle içinde bulundukları duruma göre yani bir görev aldıkları zaman sonlarında harf veya hareke değişiklikleri olur. Fakat bazı kelimeler vardır ki cümlede aldıkları görev ne olursa olsun asla değişikliğe uğramazlar. İşte sonlarında bu tarz değişiklikler olmayıp sabit kalan kelimelere Arapçada mebni denir. Örnek: ركب تلك السيارة من رأيته في دكانك…

Mecazi Müennes Kelimeler

Yaradılışları itibariyle fıtratlarında müenneslik yani dişilik bulunmayan kelimeler, üzerlerinde müenneslik alameti taşısalar da taşımasalar da mecazi müennes kategorisinde değerlendirilirler. Bunlardan üzerinde müenneslik alameti taşıyanlara mecazi lafzi müennesler; üzerinde müenneslik alameti taşımayanlara mecazi semai müennesler denir. Örnek: طاولة – Masa (Mecazi Lafzi) شمس – Güneş (Mecazi Semai) Arapçada cinsiyet kavramı (müennes…

Mücerred Fiiller

Bütün harfleri, fiilin orijinal kök harfi olan, yani ilave harf almamış fiillere “yalın fiil” anlamında mücerred fiil denir. Bir mücerred fiil üç harften oluşabildiği gibi dört harften de oluşabilir. Üç harften oluşan mücerred fiil için “Sülâsi mücerred fiil” kavramı; dört harften oluşan mücerred fiil için “Rübâi mücerred fiil” kavramı kullanılır….

Mutel Fiiller

Mutel Fiiller Arapçada içerisinde illet harfi bulunan fiillere illetli fiil anlamında mutel fiil denir. Aslî harflerinden biri veya ikisi illet harfi olan fiildir. Mu’tel fiiller dörde ayrılır: 1) Misal Fiil (الفعل الميثال)   Aslî harflerinden ilki ilki “vav” (و) veya “ya” (ي) olan fiildir. Vav’lı olanlara “el-misâlu’l-vâvî” (المثال الواوي) وهب         وقف         ورِثَ Yâ’lı olanlara “el-misâlu’l-yâî” (المثال…

Gayri Munsarif

Gayri Munsarif (Yarı Çekimli) Gayri munsarif ifadesi cümle içerisinde aldığı göreve göre bir kelimenin son harekesinin normal şartlarda olması gerektiği gibi kullanılamaması durumunu anlatmak için kullanılır. Arapçada kelimelerin son harf harekeleri cümle içerisinde aldıkları göreve göre değişiklikler gösterir, ki buna “irab” diyoruz. Örneğin, özne yani fail olan bir kelimenin son…

Ecvef Fiiller

Asli harflerinden ikinci harfi yani orta harfi illet harflerinden (و،ي) biri olan fiillere Ecvef Fiil denir. Ecvef fiil üç harften oluşur. Orta harfi vav (و) veya ye (ي) olsa da bu harf genelde elif harfine dönüşür. Örnek: قال (aslı قول dir) زار (aslı زير dir) Orta harfi vavdan elife dönüşmüş olanlara Ecvef-i vavi; ye harfinden elif…