Sarf

Nehiy Kipi Arapça’da Nehiy Kipi

Nehiy sözcüğü Arapçada yasaklama anlamındadır. Arapça’da iki farklı nehiy vardır. Bunlar “Nehy-i Hazır” ve “Nehy-i Gaib”dir.

Nehy-i Hazır

Nehy-i hâzır, ikinci şahsa yönelik olumsuz emir demektir. İlgili şahsa ait muzâri fiilin başına nehiy lâ’sı ( لا الناهية lâ en-nâhiye) getirilerek yapılır. Nehiy lâ’sı, başına geldiği muzâri fiili cezm eder, nehiy lâ’sı ile nefiy lâ’sını birbirinden ayıran tek özellik de budur. Nefiy lâ’sı, hatırlanacağı üzere, başına geldiği muzâri fiilin i‘râbında hiçbir değişiklik yapmayıp sadece anlamı olumsuza çevirirken, nehiy lâ’sı başına geldiği muzâri fiili cezm eder ve anlamı olumsuz emre çevirir.

Şimdi كَتَبَ fiilini kullanarak nehy-i hâzır çekimini görelim:

İlgili Makaleler
Nehy-i Hazır Çekim Tablosu
Cemi (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Teil)
أَنْتُمْ لا تَكْتُبوا
Sizler yazmayınız
أَنْتُما لا تَكْتُبا
Siz ikiniz yazmayın
أَنْتَ لا تَكْتُبْ
Sen yazma
Muhatab
أَنْتُّ لا تَكْتُبَْ
Sizler yazmayınız
أَنْتُما لا تَكْتُبا
Siz ikiniz yazmayın
أَنْتِ لا تَكْتُبي
Sen yazma
Muhataba

Örnekler;
لا تدْخُلْ إلى البَيْتِ        Eve girme! ! 

لا تَذْهَبوا إلى الحديق     Bahçeye gitmeyin! ! 

Nehy-i Gâib

Nehy-i gâib, üçüncü şahsa yönelik olumsuz emir demektir. İlgili şahsa ait muzâri fiilin başına nehiy lâ’sı ( لا الناهية lâ en-nâhiye) getirilerek yapılır. Nehiy lâ’sı, başına geldiği muzâri fiili cezm eder ve anlamı olumsuz emir kipine çevirir.

Şimdi ( كَتَبَ ) fiilinin nehy-i gâib çekimini görelim:

Nehy-i Hazır Çekim Tablosu
Cemi (Çoğul) Tesniye (İkil) Müfred (Teil)
هم لا يَكْتُبوا
Onlar yazmasınlar
هما لا يَكْتُبا
O ikisi yazmasınْ
هو لا يَكْتُب
O yazmasın
Gaib
هُنّ لا يَكْتُبَْ
Onlar yazmasınlar
هما لا تَكْتُبا
O ikisi yazmasınْ
هِي لا تَكْتُب
O yazmasın
Gaibe

Örnekler;

! لا يَفْتَحْ البَابَ لِلغريبِ     Kapıyı yabancıya açmasın! 

! لا يَنْظروا مِن النافِذَ       Pencereden bakmasınlar!