FAİL ve NAİB-İ FAİL

Fiillerde aslolan fail almaktır. Geçişli veya geçişsiz fiiller edilgen hale getirilmezlerse fail alırlar. Bazı durumlarda fiilin faili cümlenin içinde yer almayabilir. Bunun yerine mef’ul, yani nesne ve yerine göre başka bir öge sanki fiil kendi üstünde etki ediyormuş gibi bir ifade kullanılır. Bu şekilde fiil dolaylı/edilgen yapıya sokulur. Bu tür fiillere Arapçada meçhul fiiller denir. Türkçede edilgen fiil denir.

Fiilin etken, edilgen, ve nakıs olma durumuna göre tüm fiillerdeki muttasıl merfu ve müstetir zamirler fail, naibi fail veya nakıs fiil ismidir.

Naib-i fali, failin cümleden çıkarılmasından sonra, onun yerine gelen merfu isimdir. Mechul hale getirilen fiil naibi faile göre yeniden şekillenir. Mesela; fiil, fail ile kullanıldığında müzekker olabilir. Ama fail kaldırıldığında yerine naibi fail geldiğinde, naibi fail müennes ise fiil müennes yapılır.